de ve da ne zaman ayrı yazılır?

İsmin hallerindeki ‘de hali’ ile dahi anlamına gelen ‘de’ler çoklukla karıştırılmakta ve Türk dil bilgisi kurallarına uymayan biçimde ayrı veya bir önceki kelimeye bitişik yazılmakta.

de ve da ne zaman ayrı yazılır?

İsmin hallerinden olan ‘de‘ hali, (bulunma) anlamına gelir ve bitişik yazılır; bende, sende, onda, bizde, sizde, onlarda, evde, arabada, İstanbul’da, annemlerde, gökyüzünde, gibi…

Cümle içinde : Okulda sadece öğretmenler vardı.

‘Dahi’ anlamına gelen ‘de‘ler ise ayrı yazılır, önündeki kelimenin sesli uyumuna göre ‘da‘ olarak da kullanılır.

Cümle içinde: Okulda veliler de vardı.

Bu cümledeki gibi, bağlaç olan ‘de’ yerine ‘dahi’ kelimesi konduğunda anlam bütünlüğü korunur. Bu basit kuralı hatırlamanın en pratik yollarından biri şu cümleyi anımsamaktır;

“Sen de mi Brütüs?” cümlesinde ‘de’ yi kaldırıp yerine ‘dahi’ koyduğumuzda anlam değişmez. Brütüs’ün dahi ihanet etmiş olduğunu anlıyoruz bu cümlede.  Eğer çok sıkışırsanız de’yi kaldırıp ‘dahi’ kelimesini koyun ve anlam bütünlüğünü düşünün.

Lütfen tüm ‘de’leri bitişik veya tüm ‘de’leri ayrı yazmayın.